Bốn mươi sáu năm đã trôi qua kể từ ngày 17/2/1979, khi quân Trung Quốc bất ngờ nổ súng tiến công xâm lược biên giới phía Bắc, để lại biết bao tang thương cho nhân dân Việt Nam. Trong ký ức lịch sử ấy, bà Nguyễn Thị Phượng (87 tuổi, TP Lào Cai) là nhân chứng sống cho nỗi đau chiến tranh: mất chồng trong ngày đầu giặc tràn sang, mất con gái đầu trong tai nạn sông nước, và đến nay vẫn chưa có nổi một mái nhà vững chắc để nương thân.

“Ông đã đi, sao lại dắt con tôi đi theo…”

Ngày ấy, thị xã Lào Cai chìm trong khói lửa. Tiếng súng, tiếng pháo rung chuyển cả dòng sông Nậm Thi. Ông Lê Văn Tộ, chồng bà Phượng, một chiến sĩ tự vệ, đã lao ra trận địa cùng đồng đội, rồi anh dũng hy sinh ngay trong trận đánh đầu tiên.

Một mình gồng gánh năm đứa con thơ dại, bà Phượng vừa nuốt nước mắt vừa chạy giặc, rồi trở về quê chồng ở Hà Nam để nương nhờ họ hàng. Nhưng số phận nghiệt ngã không dừng lại.

Mười năm sau, tai họa lại giáng xuống gia đình nhỏ bé ấy. Người con gái cả của bà – khi ấy 24 tuổi, chịu thương chịu khó, gác lại chuyện chồng con để ở bên mẹ, cùng lo lắng nuôi các em – đã mất đi trong một chuyến đò ngang qua sông Nậm Thi. Con đò chở quá tải, gặp dòng nước xiết, lật úp giữa dòng. Cô gái trẻ cùng nhiều người khác bị cuốn trôi.

Từ đó, bà Phượng thẫn thờ lặp đi lặp lại một câu: “Ông đi, sao lại dắt con tôi đi theo…”.

Bốn người con còn lại của bà cũng chỉ học hết phổ thông rồi bươn chải mưu sinh. Người con út – từng là đứa bé ba tháng tuổi ngày chạy giặc – cũng đã mất vì bệnh tật. Người con trai thứ tư, hiện ở cùng bà, sống bằng đồng lương bảo vệ ít ỏi và chăm vợ đang điều trị ung thư.

Trong căn nhà tạm xuống cấp, chắp vá bằng giấy bạt, bà Phượng ngồi trước bàn thờ chồng. Đôi tai đã lãng, đôi mắt mờ đục, nhưng bà vẫn thổn thức:
“Tôi chỉ mong có một căn nhà kiên cố để thờ ông ấy. Đến lúc tôi nhắm mắt, con cháu cũng còn có nơi hương khói”.

Biết hoàn cảnh của bà, đồng đội cũ và Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ tại Lào Cai đã quyết định vận động xây tặng bà một ngôi nhà cấp 4, diện tích khoảng 40 m². Tổng kinh phí dự trù là 150 triệu đồng. Gia đình bà, dù khó khăn, vẫn cố gắng góp 40 triệu. Số tiền cần vận động còn lại là 110 triệu đồng.

Một mái nhà – tưởng như đơn giản – lại là ước nguyện cuối đời của người vợ liệt sĩ đã sống gần cả thế kỷ trong mất mát. Đó cũng là món quà tri ân xứng đáng dành cho một người phụ nữ đã hy sinh cả đời mình cho Tổ quốc và gia đình.

Hãy chung tay cùng bà Phượng

Những đóng góp – dù ít hay nhiều – sẽ giúp bà Phượng có được một mái ấm cuối đời. Đó là sự sẻ chia nhân văn, cũng là cách chúng ta bày tỏ lòng biết ơn với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.